Hogescholen zijn met vijf nationale en drie internationale projecten goed vertegenwoordigd in het totaal van 18 gehonoreerde projecten binnen het programma Smart Urban Regions of the Future (SURF). Dit programma faciliteert kennisontwikkeling op het gebied van slimmere, schonere en vitalere stedelijke regio's. De kennis wordt ontwikkeld in zowel nationale als internationale onderzoeksconsortia. In de nationale consortia werken onderzoekers samen met praktijkpartijen die ook voor de cofinanciering zorgen. In de internationale projecten werken instellingen uit minimaal drie landen samen. De totale omvang van de projecten is 13 miljoen euro.
De nationale en internationale projecten krijgen financiering vanuit het programma SURF. SURF is een onderzoeksprogramma van NWO, Platform31, het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA, het ministerie van Infrastructuur en Milieu en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
De projecten en de bijdrage van hogescholen
R-LINK – gebiedsontwikkeling via kleinschalige initiatieven
Kleinschalige bottom-up initiatieven en organische gebiedsontwikkeling worden gezien als een slimme manier voor stedelijke transformatie. De onderzoekers analyseren verschillende vormen van deze initiatieven en onderzoeken hoe deze initiatieven te verbinden zijn met maatschappelijke opgaven op de lange termijn zoals bereikbaarheid, inclusiviteit (sociale deelname door alle groepen) en duurzaamheid.
Onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam en Hanzehogeschool Groningen zijn betrokken bijvier van de zes deelprojecten binnen 'R-LINK'.
SCRIPTS - Openbaar vervoer van de toekomst
De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen werkt samen met de TU Eindhoven en de TU Delft in een project dat zich richt op het openbaar vervoer van de toekomst. In de toekomst zullen mensen hun verplaatsingen via openbaar vervoer, e-bikes en dergelijke als een 'dienst' kunnen bestellen. Dit onderzoek gaat na hoe dergelijke klantgerichte vervoersdiensten op een duurzame manier ontwikkeld kunnen worden, rekening houdend met voorkeuren van gebruikers en bedrijven. De HAN zal drie verschillende pilot projecten opzetten en evalueren.
Smart Cycling Futures – slimmer op de Fiets
waar sociale en technologische innovaties worden uitgeprobeerd en geëvalueerd. Hogeschool Windesheim richt zich binnen dit onderzoeksproject op het effect van slimme fietsvoorzieningen op de vitaliteit van de regio en de maatschappelijke kosten en baten van fietsinnovaties in stedelijke gebieden.
STAD – Nederland met zelfrijdende auto's
Autonome auto's veranderen de manier waarop we reizen, wonen, werken en recreëren. Dit onderzoek bestudeert het effect van autonoom rijden ('automatic driving') op vervoers- en locatiekeuzes van personen en bedrijven en op het ruimtelijk ontwerp van steden en wegen.
Binnen dit onderzoek nemen studenten van de Hogeschool Rotterdam deel aan een casestudy.
U-SMILE – slimme prikkels in stedelijk verkeer
Dit project ontwerpt en onderzoekt experimenten met budgetneutrale mengvormen van belastingen en beloningen, waaronder verhandelbare spitsrechten.
De Hogeschool van Amsterdam voert een casestudy uit naar de effecten van verschillende maatregelen in het gebied van de Amsterdam Arena waar de piekdrukte kan oplopen tot 85.000 bezoekers op een vierkante kilometer.
Boost met kennis
De Raad van Toezicht VerDuS (Verbinden van Duurzame Steden, het kennisinitiatief waaronder SURF valt) stelde op 16 december 2015 vast welke grote nationale en internationale middelgrote projectvoorstellen financiering krijgen om hun onderzoek te starten binnen het programma SURF. SURF kwam in 2014 tot stand om kennis op te leveren voor maatschappelijke opgaven in het stedelijk gebied. Met de nieuwe 18 SURF-projecten krijgen verschillende steden en regio's een boost met kennis, vooral op de terreinen van mobiliteit, duurzame energievoorziening en governance. Regieorgaan SIA is medefinancier van de nationale projecten.
Innovatieve aanpak door co-creatie
Co-creatie staat centraal. Dat wil zeggen dat onderzoekers samenwerken in consortia met praktijkpartijen (steden, kennisinstellingen, adviesbureaus, NGO's). Voor het eerst konden naast universiteiten ook hogescholen meedoen, wat in alle vijf de grote projecten ook het geval is. In de grote SURF-projecten hebben ook deelnemende praktijkpartijen voor cofinanciering gezorgd: in euro's en/of in natura (door uren aan het project te besteden). In totaal is met de vijf grote projecten ruim 10 miljoen euro gemoeid, inclusief de bijdragen van de praktijkpartijen.
Meer informatie: verbinden van duurzame steden.